MZ - Aforizmë: P.L. de Ayala |
Asy como la sombra nuestra vida se va, |
KE1/34 - Kolovajzet |
Nuk mund të përcaktohet dot etimologjia e kësaj fjale. Ndoshta rrjedh nga fjala kolovit, që presupozon të lëvizurit, pa mundim që bën njeriu, fjalë kjo që përdoret shumë në zonën tonë si p.sh., kolovit me makinë, e kolovita në kurriz, etj. Mundet pra që fjala kolovajze që presupozon të rrëshqiturit pa mundim në akull, të lidhet me fjalën kolovit.
Kolovajze quhej një koridor i ngushtë akulli, i krijuar prej dëborës së ngjeshur dhe i fërkuar deri në shkëlqim, i cili krijonte mundësi që mbi të, të rrëshqisje lehtë. Kolovajzet ndërtoheshin në vënde të pjerta, gjë që jepte mundësi të shfrytëzoheshin dy forca, ajo e vrullit dhe ajo e gravitetit. Është kjo arsyeja që në Korçë, kolovajzet më të mira, krijoheshin në pjesët më të pjerrta të qytetit, në rruga që të çon sot për në varret e dëshmorëve dhe në paralelet e tjera rreth saj, sidomos pjesa që dikur quhej, ‘Qeroska’.
|
Ësht’ hero, ësht’ perëndi, kush përball’ të qëndron,
Safo, shek. 6-të para Kr.
Shqipëroi: Ilia V. Ballauri
Ësht’ hero, ësht’ perëndi, kush përball’të qëndron,
Ai burr’, ai trim që me etje dëgjon,
Zërin tënd që gulçon, cicëron, belbëzon,
Ai burr’ që në sy të shikon, kur ti me shigjeta e shpon.
Oh mua, e jotja buzqeshje, më vret, më shkatërron,
Me trokitje k’të zemër, e shtrydh, e copton,
Një çast vetëm, një çast, kur të shoh, më dërmon,
S’mund të flas, s’më del zë, më mungon.
Oh mua, djersa fytyrën, ma lan, ma mbulon,
Përpëlitem prej zjarrit, që trupin ma përshkon,
Oh, nuk shoh, hijeshi, syri yt syrin tim, e verbon
Nuk dëgjoj, bukuri, zëri yt më kumbon.
Oh mua, prej tronditjes, fytyra si fytyrë, s’më ngjason,
Një e gjelbër si bari, si mehit më mbulon,
Nuk do zgjasë, un’ e shoh, shpirti im po mbaron,
Jam a s’jam, nuk më dihet, mjer ai që dashuron.
Safo tek shkëmbi i Levkadës
Pierre-Narcisse Guérin
1774 – 1833
Share |
Copyright © 2011 Ilia V. Ballauri
All Rights Reserved.