Stilponi që ishte filozof në Megara, u zu rob, kur u pushtua vëndi i tij prej tiranit Dhimitër. Si skllav atë e shpunë përpara mbretit, i cili e pyeti: “A humbe ndonjë gjë ti nga ky pushtim?” Stilponi u përgjegj: “Jo, nuk humba asgjë. Ato çka ishin të miat, pra mësimet dhe studimet, i kam përsëri. Përsa u takon të tjerave, e dija se ato ose do të ishin të miat, ose të pushtuesit.”
Të tre vëndet që ndajnë mes tyre liqenet e Prespës, këtë lloj peshku e quajnë:
shqip. Gjuca
ose Cironka e Prespës,
sllv. Преспанската белвица,
grq. Το τσιρόνι των Πρεσπών,
(angl. Prespa bleak). Â
Bazuar tek monografia: “Fish of Prespa,- Рибите на Преспа, - Peshqit e Prespes, - Τα Ψαρια της Πρεσπας.“, Â botuar në Shkup në v. 2012, nga Hydrobiological Institute – Ohrid, me autorë: Z. Spirkovski, D. Ilik-Boeva, T. Talevski, & Hydra - fishery and aquaculture research center – Tirana, me autorë: A. Palluqi, E. Kapedani, etj., ku jepen për herë të parë, të gjithë llojet e peshqve që rriten në liqenet e Prespës, lidhur me cironkën e këtyre liqeneve, (tek fq. 55, 56, te monografise ne fjale) kemi të dhënat që jepen më poshtë.
Emri i gjinisë së cironkës  Alburnus, rrjedh prej latinishtes albus d.m.th. e bardhë dhe kjo, falë ngjyrës së bardhë – të argjendtë, të luspave të peshkut. Emri në sllavisht, belvica ka të njëjtin kuptim, i bardhë.
Kjo është një specie endemike nga familja Cyprinidae. Gjuca apo cironka, anash e ka trupin e rrafshët të mbuluar me luspa të imta të cilat janë të ndritshme dhe bien lehtë. Ka gojë të drejtuar nga lart. Penda dorsale fillon nga fundi i pendës së gjoksit dhe përfundon para pendës fundore. Trupi në pjesën e sipërme është në ngjyrë të jeshile në të hirtë, ndërsa nga anash, është i argjendtë – në të bardhë dhe ngjyra e barkut është e qumësht e bardhë.
Cironka e Prespës dallohet nga speciet tjera të Alburnus që gjenden në Evropë nga një sërë karakteri-stikash si: penda fundore, thellësia e kërcellit bishtor, pjesa anale, etj. Gjatësia e gjucës mund të arrijë deri në 20 cm.
Cironka migron në vendet e hedhjes së vezës, gjatë natës, prej muajit maj deri në muajin gusht. Ajo i lëshon ato në ujërat prurës, apo përgjatë bregut të liqenit (në guralecë dhe zhavorr në zonën sipërfaqësore), në cektinat e vogla dhe të mëdha, etj. Kur ajo lëshon vezët në këto vënde zakonisht gjenden vetëm një apo dy femra, ndërsa të gjithë individët e tjerë, janë meshkuj. Numri i vezëve që lëshojnë cironkat, është i ndryshëm dhe ai varet nga mosha dhe pesha e individëve. Megjithë atë, ky numur mund të arrijë edhe deri në 10 mijë vezë.
Cironka është ushqimi prehë kryesor për shumimin e pelikanëve të quajtur kaçurrel (Pelecanus crispus), të karabullakut të detit (Phalacrocorax carbo) si dhe të shpendëve të tjerë që ushqehen me peshk.
Cironka e Prespës rrezikohet prej peshkimeve pa kriter, prej thatësirës, ndotjes së ujrave, nga marrja e ujit të liqeneve për vaditje të kulturave bujqësore, etj., etj, faktorë negativë këta, që ndikojnë keq për gjithë florën dhe faunën e liqeneve tanë.
Lexoni gjithashtu / More Articles :
» BK/SHJT- Ne dhe fqinjët e rrugicës sonë, në kohën kur u prish kisha e Shën Gjergjit në Korçë.
(Skicë, nxjerrë nga punimi me titull;... Thonë se trishtimi ka një fund ...ose,Esse sinoptike mbi botën metafizike të vendlindjes sime, Korçës.autor, Ilia V. BallauriBotim personal, 2001, 517 fq.) Vendi ku u linda dhe u rrita, për herë të parë në botë për të gjitha kohërat, epokat, stadet dhe sistemet që ka kaluar njeriu, pra...
Prej shumë poetësh dhe prozatorësh, mjelmat përshkruhen si qënie në shërbim të perëndisë Apollon por, se ç’farë lloj lidhjeje tjetër kanë ato me muzikën dhe këngën, këtë gjë nuk e dimë. Ndërkaq, të vjetrit besonin se kur ky shpend këndonte të ashtuquajturën, “Balladë të Mjelmës”, vdiste.Duhet thënë se [po qe se...
» BK/LA - Piktura - Vjeshtë në Drenovë, Vangjush Mio.
Peizazhi që paraqitet në krah, i Vangjush Mios, është punuar më 1934 dhe titullohet, Vjeshtë në Drenovë. Në vitin 1956 kësaj vepre ju dha çmimi i Republikës.Në të paraqiten, me gjithë koloritetet e veta, manat e Drenovës në vjeshtë, qielli i anëve tona, një tufë shqerrash tek kullosin, baresha e vogël, gardhi i fshatit, me...
» BK/LA - Piktura - Mbi Vangjush Mion, sipas Vangjush Tushit, viti 1960.
Me Vangjush Mion (1891 – 1957) jemi farefis, ndërsa me Vangjush Tushin ( 1914 – 1982) banonim (I.V.B.) në të njëjtën rrugicë. Kur isha i ri, shumë dekada më parë, e mbaj mënd Tushin vitet e fundit para se të zhdukej njëherë e përgjithmonë pas hekurave të burgut, sesi kalonte para shtëpisë sonë i sëmurë...
» KE9/6 - Mbi etimologjinë e fjalës Varosh, dhe zanafillën e dy lagjeve te vjetra në Korçë.
Korça dikur ka patur një lagje Varosh (Korça e vjetër rreth Mitropolisë) dhe një lagje tjetër të quajtur Katavarosh (kato = poshtë, Varoshit) që ishte dikur përballë Shën Mërisë dhe aty përreth ku ishte dikur, fabrika e këpucëve.Fjala Varosh ka origjinë hungarezo – rumune dhe me këtë emër quheshin lagjet e para që...