Dashuria nuk lindën papritur, nuk lindën menjëherë, siç ndodh me inatin dhe as nuk shkon shpejt, pa ç’ka se për të thonë se ka krahë.
Ajo ndizet butësisht dhe pastaj nëpërmjet aftësisë shkrirëse që ka, hapën rrugën e vet të depërtimit, thellë e më thellë. Kur arrin që përfshin gjithë shpirtin ajo qëndron kështu, madje tek disa nuk qetësohet edhe kur ata mplaken e u zbardhen flokët. Qëndron si në çastet e veta fillestare, ende e freskët, e fortë, tronditëse.
Por edhe kur me kalimin e kohës ajo zbehet e venitet, dhe kjo, ose sepse atë e marrin me vete vitet dhe e largojnë, ose për shkak të një sërë arsyeve të tjera, përsëri ajo nuk shkulet përfundimisht dhe e gjitha prej shpirtit, por le tek ky mbetje të prushta dhe gjurmë të ngrohta që digjen e digjen në vetvete, njësoj siç ndodh me atë vënd ku pak më parë ka rënë shkrepëtima e tashmë është larguar.
Ndërkaq në rastin e zëmërimit, kur ky largohet ose në rastin e inatit të egër kur ky mposhtet, prej tyre në shpirt, nuk mbetet ndonjë gjurmë kushedi çfarë. E njëjta gjë duhet thënë edhe gjatë ndezjes së ndonjë dëshire të veçantë. Kur kjo largohet, shpirti qetësohet pa ç’ka se turbullimet që ajo pati sjellë mund të kenë qënë të mprehta.
Por kafshimet e shkaktuara prej dashurisë, janë ndryshe. Ato nuk i shpëtojnë dot narkosjes së saj edhe sikur ajo ta lerë prehën e vet dhe të shkojë. Jo, Jo! Plagët e brendëshme të shkaktuara, fillojnë e ënjten duke sjellë një shqetësim të tillë, që askush nuk e di se çfarë lloj shqetësimi është ky, si ai u shkaktua, prej nga erdhi dhe si ai e përfshiu gjithë shpirtin e viktimës.
Shqipëroi, Ilia V. Ballauri
Nxjerrë prej:
Plutarku, Ithika (Morali), vol. 15. prgrf.137