Korrja e grurit në veçanti dhe e të lashtave në përgjithësi, në ato kohë kur kjo punë kryhej me krahë, gjithmonë ka qënë konsideruar si një nga periudhat më kulminante në bujqësi, nga më të ngarkuarat me punë, nga më të vështirat, me proçese nga më të shumëllojshmet që kërkonte krahë të specializuara pune dhe nga më të përgjegjshmet mbasi, lidhej me bukën e gojës.
Gjatë korrjeve të dikurshme të grurit me krahë, kërkoheshin shumë forca pune të cilat angazhoheshin gjithandej në arë, me korrjet, në tansportimin me kafshë të prodhimit deri në lëmë, me shirjen e tij këtu, me grumbullimin e grurit, mbushjen e thasëve, me sistemimin e kashtës, byqeve, etj etj. Korrjet pra ishin një proçes, që mbi të gjitha kërkonte shpejtësi në veprime si dhe organizim të përsosur të gjithë krahëve të punës, në të kundërt humbjet do të ishin të mëdhaja, djersa e punës njëvjeçare prej mbjelljes së grurit dhe deri në mbushjen e thasëve me prodhim, do të shkonte dëm, etj, etj, madje një shi a një breshër i cili, gjente bujkun në kohën e korrjeve të papërgatitur, rrezikonte që ta linte atë, pa bukën e fëmijëve.
Bujqit kudo, kur vinin korrjet për të përballuar, ç‘ka më sipër thamë, ishin të detyruar të merrnin argatë me mëditje, dhe në këtë aspekt në anët tona por edhe ngado në Ballkan, argatët devollinj ishin nga më të mirët.Më poshtë bazuar tek monografia e Spiro Shkurtit, „Tradita bujqësore të shqiptarëve“, bot. i Akdem. së Shkencave jepen disa të dhëna për argatët e korrjeve prej Devolli, të periudhës së para luftës së dytë.
„… Vlera e punës së argatëve deri më 1912, shkonte deri në 3 groshë, ndërsa në kohën e Zogut ishte rreth 2-3 lekë. Vlera e ditës së punës së tyre ishte 2-3 herë më e madhe se vlera e argatit për punë të tjera, …“
„… në Korçë, argatët kishin disa vënde të caktuara ku rrinin mëngjeseve me drapër në dorë e prisnin të vinin t’i pajtonin në punë, …“
„ … korrësit nga fshatrat e luginës së Devollit shkonin për të korrur në fshatrat e rrjedhës së Shkumbinit, në veri deri në kepin e Rodonit, ndërsa në jugë korrnin edhe fushën e Muzeqesë së Lushnjës, deri në bregun e djathtë të lumit Seman. Është me interes të vërejmë shkurtimish rrugën që bënin këta korrës. Niseshin nga Devolli dhe, duke ndjekur rrjedhën e lumit Devoll e Shkumbin, dilnin në fshatrat e bregdetit të Adriatikut, ku gruri piqej në fund të muajit maj dhe fillimit të muajit qershor. Pastaj, duke korrur, lëviznin fshat mbas fshati në drejtim të juglindjes deri sa në mesin e muajit korrik arrinin në fushën e Korçës, pikërisht në kohën kur këtu ishte bërë gruri për tu korrur. Gjithashtu, po sipas traditës, korrës nga kjo zonë të organizuar në grupe 5-6 vetësh, me një të parë në krye, shkonin për të korrur të lashta edhe në Maqedoni, në Thrakë, në Bullgari dhe deri në Azinë e Vogël. Kjo bëhej jo vetëm në fund të shekullit të XIX e fillim të shekullit të XX, por edhe shumë kohë më parë. Kjo është dokumentuar, të paktën, që në mesin e shekullit të XVI. ….“
„ … Devolli nxirrte argatë për tri arësye kryesore: së pari, në luginën e Devollit ka pasur një grumbullim të madh vëndbanimesh dhe një dëndësi popullsie të madhe, … së dyti, teknika e mjetet e punës që përdornin devollinjtë në korrje ishin më të përparuara sesa të zonave ku shkonin ata për të korrur. Leleku dhe pallamari i Devollit (vegala këto për korrje) kishin epërsi mbi draprin e vogël e padhëmbëza që përdornin zakonisht zonat e tjera. Kjo bënte që një argat prej Devolli të korrte gjatë ditës 2 dhe madje 3 herë më shumë se sa një korrës i këtyre zonave, së treti, të lashtat në këtë zonë (pra në Devoll), për shkak të kushteve klimaterike dhe të terrenit, piqeshin më vonë se në zonat e tjera, gjë që u krijote mundësinë korrësve që mbasi të korrnin të lashta në zonat e tjera, të ktheheshin pastaj e të korrnin të lashta në fshatrat e tyre.“
Shënim: më poshtë jepet një pullë poste shqiptare e kohës së socializmit, ku tregohet në përgjithësi „entusiazmi i masave“, gjatë kohës së korrjes me krahë të grunjave.
Lexoni gjithashtu / More Articles :
» KE3/1 - Gështenjat e Pogradecit
Gështenja (Castanea sativa ose, Castanea vesca) është një drupyjor dhe njëkohësisht drufrutor, i përhapur në Evropën Jugore, që i përket familjes, Fagacea.Njihen 18 lloje, ose thënë ndryshe, populacione gështenjash.Përmasat e pemës janë relativisht të mëdha. Në Tropojë, dikur është gjetur një dru gështenje me moshë...
» KE7/10- Sojet e vjetra të mollës, në trevat e Korçës.
Molla (Malus comunus)Për mollën e Korçës, hulumtimet e bëra tregojnë, se është pikërisht malësia e Gorës ku mendohet se ajo është më e lashtë dhe shumë e vjetër. Këtu por edhe në Opar madje, konstatohet edhe një lloj molle e egër, e rrjedhur jo prej fidani por prej fare, e quajtur në gjuhën e popullit, Mollçinka. Kjo më...
» KE2/2 - Mbi qepën në qarkun e Korçës
Qepa (latn. Allium cepa L.) konsiderohet si mbreti i kuzhinës. E ka origjinën nga zonat në thellësi të Azisë. Kultivimi i saj është tepër i vjetër dhe njihej prej egjiptianëve, grekëve dhe romakëve të vjetër. Përshkruhet me hollësi prej Theofrastit dhe Plinit. Qepa përmban, kalium, natrium, kalçium, acide, sheqerna, vitamina...
» KE5/15 - Zona e Oparit në fillim të shek. 19 - të, një përshkrim i vitt 1830.
“ … Edhe Opari është një komunë e vogël. Përfshin thuajse 30 fshatra, …. Llogaritet të ketë gjithsej rreth 600 shtëpi dhe rreth 4500 frymë. Relievi është malor, tepër i frikshëm dhe me maja të pa kapshme. Shtëpitë janë të ndërtuara në kodra, rrëpira dhe humnera. [Përsa i takon juridiksionit fetar] varet nga mitropolia...
» KE8/2 - Mbi monedhën e dikurshme turke, të quajtur akçe ose asprë.
Akçe ishte njësia monetare më e vogël e perandorisë osmane, për disa shekuj. Monedha në fjalë ishte e vogël dhe prej argjendi. Ajo filloi të qarkullojë aty nga viti 1328, gjatë sundimit të sulltanit Orhani (1326-1359) dhe vazhdoi deri në fund të shek. 17-të.
| Share |