MZ - Aforizmë: Nektar Tërpo - Voskopojari

Stilponi që ishte filozof në Megara, u zu rob, kur u pushtua vëndi i tij prej tiranit Dhimitër.
Si skllav atë e shpunë përpara mbretit, i cili e pyeti:
A humbe ndonjë gjë ti nga ky pushtim?
Stilponi u përgjegj:
 “Jo, nuk humba asgjë. Ato çka ishin të miat, pra mësimet dhe studimet, i kam përsëri. Përsa u takon të tjerave, e dija se ato ose do të ishin të miat, ose të pushtuesit.

 


Bai Ju Yi ose Po Chu-yi, (v. 772-846), ishte burrë shteti dhe poet kinez, i “periudhës së artë” Tang, anëtar i Akademisë Hanlin. Shkrojti rreth 2800 poezi lirike por edhe erotike, të cilat i kopjonte dhe i shpërndante gjithandej vetë me qëllim që të mbeteshin të gjalla në kohë. Thuhet se ai i mbante mënd gjithë poezitë e veta dhe se ish në gjëndje të vazhdonte çdonjërën prej tyre aty ku të tjerët e harronin. Në kohën kur ai jetoi, filloi të parandjejë shënja të një farë rënie të periudhës së artë të poezisë dhe jetës kineze, dhe Bay Ju Yi, i shprente këto parandjenja profetike, të realitetit të jetës së përditshme, nëpërmjet mesazheve morale. Në këtë pikë sipas punimit “Krijimi poetik gjatë periudhës Tang”, nxjerrë nga: “The Tang Poets” Frederick Turner,  ai mund të krahasohet me novelistët e mëdhenj romantikë si Balzaku, Tolstoi dhe Dikensi ose me piktorë si Millet dhe Van Gogh, apo me dramatistë si Bertold Brehti, etj.
Bay Ju Yi, u mpleks në skandalet perandorake të asaj periudhe dhe për një kohë u internua. Vargjet e mëposhtme të titulluara “Duke recituar maleve si i marrë”, janë shkruajtur në internim.
Ndërkaq tek vëllimi me poezi të shqipërurara, me titull: “Vargje të lashta liriko - erotike”, 211 faqe dhe figura, shqipr: Ilia V. Ballauri, bot. UEGEN Tiranë, 2010, kam sjellë edhe tre poezi të tjera të famshme të tij, “Ti je!”, “Pasqyra” dhe “Pleqëria”.
Shqipërimi im i mëposhtëm, është bazuar tek varianti i njohur klasik në anglisht, përkthyer prej gjuhës kineze nga orientalisti i dëgjuar, Arthur Waley.


Duke recituar maleve si i marrë.

S’ka njeri që të mos ketë një dobësi,
dhe, dobësia ime është të shkruaj poezi.
Me mijërat e fijeve, me të cilat lidhet jeta, prapushitet,
marrëdhëniet i kam prerë dhe vetëm një gjë nuk më zvërdhitet,
vetëm me një dobësi mbetem i lidhur, në pafundësi,
të shkruaj rreshta, vargje, mendime, poezi.

Sa herë që shoh një pamje të bukur në natyrë,
sa herë që takoj një mik të dashur, një të njohur fytyrë,
e ngre zërin, një strofë poezi i them, i recitoj,
i ngazëllyer sikur Zotin, rrugës po takoj.

Dhe tani qysh prej kohës që në Hsung-yang, jam internuar,
gjysmën e kohës, e kam kaluar,
korrijeve, kodrave duke shëtitur, duke menduar,
vargje duke thurur, duke belbëzuar.

Dhe shpesh, kur ndonjë poezi, së fundi e mbaroj,
marr rrugën pastaj, ngjitem për tek shkëmbi i Lindjes shkoj,
dhe atje, i mbështetur në anë të shkëmbit të bardhë,
pasi kap një degë të gjelbër të kasies, kësaj peme të rrallë,
vargjet e mia të çmëndura, kodrat, luginat, habitin, pushtojnë,
zogjtë cicërojnë dhe majmunët më imitojnë.

I trembur pra, se mos prej botës përqeshem, vihem në lojë,
kam zgjedhur kështu,
një vënd për recitimet time që shpirtin ma gëzojnë,
një vënd, ku askush zë njeriu, nuk mundet të dëgjojë,
një vënd, ku askush nuk mundet të më shqetësojë.

Shqipëroi: Ilia V. Ballauri


 
 
Lexoni gjithashtu / More Articles :

» MZ - Poezia: Zotni Rudolfi.

Nuk ka më kuptim,të thuash: “Jetë qeni!”mendoja, një ditë tek shikoja,qentë, që para portës së shtëpisë na kalojnë,qentë, që në lagjen tonë banojnë.Këtu tek ne, qentë anekënd, si në Wonderland, shëtisin të larë, të pastër si drita, qimengrehur, shpesh me pallto, papion, a në kokë fjongo, stil Barbie cullufekrehur,si...

» BK/LA - Theognis - Lirikë - Erotike

Theognis, konsiderohet si një ndër poetët më të rëndësishëm të poezisë elegjike të Greqisë së lashtë. Ai ishte fisnik nga Megara dhe mendohet se ka jetuar në mes të shek. VI-të para Kr. Me emrin e Theognis sot na kanë mbritur 1389 vargje poetike, ndër të cilat edhe shumë erotike. Meqënëse poeti jetoi në periudhat e...

» MZ - Vargje erotike bizantine: "Gërsheti i mplakur"

 Përse m’i përbuz të dobtat flokë,të mplakura, bërë gërshet me zor në kokë?Përse,m’i përbuz sytë që prej lotëve më janë zbutur,më janë tretur, më janë errur, më janë futur?Eh, këto pra lulëzojnë tani, me dhimbjen time,tallen, më përqeshin, ushqehen me shqetsimet.Ato janë shënja të plagëve, të shigjetave, të...

» Histori - Të gjitha zhduken... në humnerën e harresës

 Marcus Aurelius“ … Dije se edhe një sërë fjalësh që dikur ishin tepër të përdorura, që njerëzit i flisnin përditë, sot shohim që janë vjetëruar dhe përdoren gjithmonë e më pak, madje do të vijë një kohë dhe ato do të zhdukem. E njëjta gjë ndodh edhe me emrat e njërëzve të dëgjuar që ishin dikur, emrat e burrave...

» BK/SHJT - Folklor - Mihal Gora (c1700 - 1790): Poema e zisë së bukës në qarkun e Korçës, v. 1740

I (1 - 4)Ati ynë, që në qiell lart qëndron, mos kujto, se goja më gabon,mos kujto se flas pa menduar,mos më paragjyko, pa m’dëgjuar,hidhërim të fortë, të vërtetë vrer,prej shpirtit, i detyruar do nxjerr.E pafuqishme është fjala, e thatë,nuk ka përmasa, ësht’ frymë e ngratë,nuk mund, të shprehë, të rijapë,ato rrethana...

Share