MZ - Aforizmë: Nuçi D. Naçi prej Korçe
Korça është një nga më të bukurit, nga më të mbëdhenjëtë, e nga më të qytetëruarit, qytete të Shqipërisë.
Korça duke patur shumë shtëpi, quhet qytet, edhe me qënë atdheu jynë, ku kemi lindur e jemi rritur, kemi nevojë ta dimë më mirë nga çdo vënd tjatër...

(viti 1923, cituar këtu sipas morfologjisë së shqipes së asaj kohë)

 “Korça ose Gjiorça është qytezë me 800 shtëpi,…, ka pazar të mirë me rreth 300 dyqane, ka ujra të mira dhe ajër të shëndetshëm. [Korça] është ndërtuar në anën lindore të fushës [së Korçës] e cila ka gjatësi rreth 6 orë dhe gjërësi diku 2 dhe diku 3 orë, fushë kjo pjellore në prodhimin e drithrave dhe bishtajoreve. … Terreni [i qytetit] është i butë, gjë që bën që, mallrat të transportohen me karroca lehtë, kudo që është nevoja.

 Në Korçë të shtunë bëhet pazari, ku mblidhen plot njerëz prej rrethinave. Në qytezën e Korçës, ka qëndrën, kryetari i vëndit, gjykatësi dhe dhespoti, ….

Korça ndodhet 12 orë në perëndim të Kosturit, 18 orë në jugë të Manastirit (Bitolës), dhe 14 orë në jugëlindje të Ohrit.

Në distancën prej një ore në lindje të Korçës, gjenden një sërë malesh [relativisht] të ulta, që janë degëzim dhe vazhdim i Pindit. Prej banorëve këto male quhen, Morava. Në majën e një prej këtyre maleve të ulta, ndodhet akoma në gjëndje rrënoje, një kala e lashtë, e cila duket edhe po të shikosh nga Korça, kala të cilën banorët e quajnë, Qyteti. Ndoshta ka qënë toponomia e lashtë e quajtur, “Guri i Bardhë”.

“Dolëm në këto male dhe gjuajtëm shpendë me dyfek, d.m.th. thëllëza e pëllumba dhe pamë gjëra të çuditshme. Në pjesën lindore të këtyre maleve, d.m.th. nga ana e prapme e tyre, në fshatrat Mborje dhe Drenovë, gjetëm fosile të forta dhe të rënda, të pesë a gjashtë lloje krustaceve deti, me forma të përsosura, [gjetëm gjithashtu] kokilie (guaska deti) të rrumbullakta, kokilie në formë konike, ngjyrë të kuqëremtë, [gjetëm] goca deti e të tjera. [Gjetëm gjithashtu] edhe një lloj petle, me trajtë plotësisht të rrumbullaktë, të përmasave të vogla dhe të mëdha, si para, si rupi, si groshë për nga madhësia. Disa prej këto i hodhëm në zjarr dhe pamë se u bënë hi. Ne duke bërë shaka, i quajtëm këto para të botës së lashtë. Përsa u takon fosileve, ato gjenden me shumicë në sipërfaqe ose po qe se gërmon pak, në shtresat e tokës.”

Shënime : 1) Për të llogaritur distancat atëhere, për 1 orë largësi më këmbë, që thuhet këtu, mund të konsiderohet rreth 5km. 2) Lidhur me petlat (pllakëzat) që digjeshin dhe bëheshin hi, kuptohet se kemi të bëjme me qymyrin e gurit të kësaj zone. Indirekt kuptojmë se, më 1830 minierat e Mborie - Drenovës ndofta nuk ekzistonin.
 

 
Lexoni gjithashtu / More Articles :

» KE5/15 - Zona e Oparit në fillim të shek. 19 - të, një përshkrim i vitt 1830.

“ … Edhe Opari është një komunë e vogël. Përfshin thuajse 30 fshatra, …. Llogaritet të ketë gjithsej rreth 600 shtëpi dhe rreth 4500 frymë. Relievi është malor, tepër i frikshëm dhe me maja të pa kapshme. Shtëpitë janë të ndërtuara në kodra, rrëpira dhe humnera. [Përsa i takon juridiksionit fetar] varet nga mitropolia...

» BK/SHJT - Mbi kronologjinë dhe ushtarakët osmanë, që pushtuan fillimisht Devollin dhe Korçën.

 Të dhënat historike dëshmojnë se turqit nën komandën e Evrenos Pashës, pushtuan krahinën e Devollit në vitin 1381 dhe pastaj, katër vjet më vonë më 1385, nisën një fushatë me 40 mijë ushtarë të komanduar prej Hajredin Pashës dhe pushtuan zonën e Korçës, deri në afërsi të Beratit. Pra Devolli dhe Korça, ranë në duart...

» KE5/3 - Lumi i Devollit

    Ky lumë është i gjatë 196km. Buron rrëzë malit të Gramozit në afërsi të fshatit Nikolocë. Kalon nëpër fushën e rrethit të Bilishtit, që quhet fusha e Devollit, takon Prespën e Vogël, kalon pranë Progrit, pastaj mespërmes Qafës së Cangonjit, duke lënë për nga veriu Malin e Thatë dhe nga jugu vragmalet e Moravës,...

» MZ - Aforizmë: Nuçi D. Naçi prej Korçe

Korça është një nga më të bukurit, nga më të mbëdhenjëtë, e nga më të qytetëruarit, qytete të Shqipërisë. Korça duke patur shumë shtëpi, quhet qytet, edhe me qënë atdheu jynë, ku kemi lindur e jemi rritur, kemi nevojë ta dimë më mirë nga çdo vënd tjatër...(viti 1923, cituar këtu sipas morfologjisë së shqipes së...

» KE12/10 - Ç' ishin çifligjet.

 Shënim:  Materiali që vijon, është hartuar duke u bazuar tek të dhënat të nxjerra nga studimi: Akd. Shkc. Shqiprisë, L. Mile,“Çështje të historisë agrare shqiptare (fundi i shek.18-të, deri në vitet ’70 të shek.19-të)“, fq. 30 - 33.Fjala çiflig duket se vjen prej persishtes: çift = një palë, pra një pendë qè e...

Share