Temperatura e tokës bujqësore varet nga shkëmbimin energjitik që ndodh ndërmjet saj dhe atmosferës. Me fjalë të tjera, ajo varet jo vetëm nga parametrat e tokës, si ekspozicioni, struktura, tekstura, ngjyra, veshja bimore, lagështia, etj, por edhe nga parametrat e ambjentit rrethues si, nga rrezatimi diellor, zgjatja dhe intesiteti i tij, moti në përgjithësi, stina, gjërësia gjeografike, etj, etj.
Temperatura e tokës është e ndryshme në thellësi të ndryshme të profilit të saj dhe zakonisht matet vetëm në zonën ku zhvillohet sistemi rrënjor, pra në thellësitë: 0cm, 5, 10, 15, 20, 40, 80, 160cm, apo ka raste edhe më thellë deri në 320cm.
Temperatura e tokës influencon në mugullimin dhe mbirjen e farërave, zhardhokëve dhe frutrrënjorëve, në zhvillimin e rrënjëve pra dhe të bimësisë në përgjithësi, në lëvizjen e elementëve ushques të bimëve, në metabolizmin tyre, në zhvillimin e mikroflorës së tokës (mikrobeve, bakterieve), të mikroorganizmave, insekteve, kërpudhave, etj.
Më poshtë jepen të dhëna statistikore (vrojtime 10 vjeçare) për temperaturën e tokës në gradë Celsius, matur në, 0cm dhe 20cm thellësi, në Korçë, Pogradec, Ersekë dhe Sheqeras (ish këneta e Maliqit).
ÂÂ
A. Temperatrura mesatare e tokës në, 0cm dhe 20cm thellësi, për Korçën dhe Pogradecin.
|
ÂÂ
|
Korçë
|
ÂÂ
|
Pogrd.
|
ÂÂ
|
|
ÂÂ
|
0cm
|
20cm
|
0cm
|
20cm
|
|
J
|
0,4
|
1,8
|
1,4
|
2,8
|
|
Sh
|
2,0
|
2,0
|
3,5
|
3,5
|
|
M
|
6,2
|
5,3
|
7,9
|
6,9
|
|
P
|
12,4
|
10,3
|
14,2
|
12,0
|
|
Mj
|
18,6
|
15,2
|
20,7
|
17,1
|
|
Q
|
23,9
|
20,2
|
26,6
|
21,7
|
|
K
|
28,1
|
23,9
|
30,6
|
25,1
|
|
G
|
27,1
|
24,4
|
29,1
|
25,1
|
|
Sh
|
20,4
|
20,0
|
21,7
|
20,5
|
|
T
|
12,9
|
13,6
|
14,7
|
15,0
|
|
N
|
7,0
|
8,6
|
8,6
|
9,7
|
|
Dh
|
2,6
|
3,6
|
4,0
|
5,1
|
|
Mest.
|
13,4
|
12,4
|
15,2
|
13,7
|
B. Temperatrura mesatare e tokës në, 0cm dhe 20cm thellësi, për Ersekën dhe Sheqerasin.
|
ÂÂ
|
Ersekë
|
ÂÂ
|
Shqras
|
ÂÂ
|
|
ÂÂ
|
0cm
|
20cm
|
0cm
|
20cm
|
|
J
|
0,1
|
2,0
|
0,2
|
2,7
|
|
Sh
|
1,5
|
2,5
|
2,1
|
2,6
|
|
M
|
6,0
|
5,5
|
6,6
|
6,0
|
|
P
|
11,6
|
9,7
|
13,1
|
10,3
|
|
Mj
|
17,2
|
13,8
|
19,3
|
14,6
|
|
Q
|
21,4
|
18,1
|
24,7
|
19,1
|
|
K
|
27,2
|
21,5
|
28,6
|
22,2
|
|
G
|
26,8
|
22,0
|
27,4
|
22,7
|
|
Sh
|
19,5
|
18,0
|
20,4
|
19,0
|
|
T
|
12,1
|
12,7
|
13,0
|
13,3
|
|
N
|
6,8
|
8,0
|
7,3
|
8,8
|
|
Dh
|
2,9
|
4,0
|
2,5
|
4,3
|
|
Mst.
|
12,7
|
11,5
|
13,7
|
12,1
|
Duke iu referuar tabelave kuptojmë një ligjësi të përgjithëshme se: në thellësi të tokës, në dimër është më ngrohtë se në sipërfaqe, ndërsa në verë më freskët.
Së fundi, vlen të përmëndet se, siç shihet prej të dhënave, në korrik, për Korçën, diferenca e temperaturës së tokës në 20cm thellësi, kundrejt sipërfaqes, është: 28,1 – 23,9 = 4.2 gradë; për Pogradecin: 30,6 – 25,1 = 5,5 gradë; për Ersekën: 27,2 – 21,5 = 5,7 gradë: dhe për Sheqerasin: 28,6 – 22,2 = 6.4 gradë. Pra në kulmin e verës, në zonën tonë, vetëm në 20cm thellësi nëntokë temperatura ulet me 4 deri 6 gradë celsius.
|
