MZ - Aforizmë: Nektar Tërpo - Voskopojari

Stilponi që ishte filozof në Megara, u zu rob, kur u pushtua vëndi i tij prej tiranit Dhimitër.
Si skllav atë e shpunë përpara mbretit, i cili e pyeti:
A humbe ndonjë gjë ti nga ky pushtim?
Stilponi u përgjegj:
 “Jo, nuk humba asgjë. Ato çka ishin të miat, pra mësimet dhe studimet, i kam përsëri. Përsa u takon të tjerave, e dija se ato ose do të ishin të miat, ose të pushtuesit.

 

Sergej_Esenin Përveç disa fotografive, nga të paktat kujtime të nënës që më kanë mbetur, janë disa shënime llogarie të shkrojtura duket rastësisht, pas përmbajtjes së lëndës, në fund, tek libri i Sergej Eseninit, Lirika, botuar në vitin 1961. Nuk e di por, ndonëse qysh në fëmijëri librat i kam dashur, i kam mbajtur pastër, nuk i kam përthyer, madje edhe sot ndoshta mund të jem ndër të vetmit që një libër të porsablerë e mbështjell, ky libër i Eseninit, ku në të janë edhe këto shënime të nënës, më sjell një ngazëllim të veçantë.

 

Besoj se kur nëna i shkruajti ato shënime llogarie në fund të atij libri, ka qënë një çast kur ajo duhet të ketë patur nevojë për diçka ku të shkruajë dhe në ngutje e sipër, e pat gjetur atë për kollaj dhe kështu bëri në të llogaritë e veta, të shpenzimeve familjare të atyre ditëve tepër të largëta, kur unë isha i ri dhe ndiqja ende gjimanzin. Ja pra një rast kur, shpërdorimi i librit ndodh që të jetë tepër i dashur.
Unë e kam të qartë pse ai libër i Eseninit u gjend për kollaj.


Ishte një periudhë kur ky poet tek ne lexohej shumë prej të gjithëve, veçanërisht prej studentëve dhe gjimnazistëve, madje në shtëpinë tonë këtë libër e gjeje gjithmonë mbi tryezë, në dritare, pranë radios, kudo. E lexonim, e lexonim, e rilexonim dhe nuk i ngopeshim dot, “këngëtarit çapkën me zë kumbonjës të Rusisë”, të ruskave të bukura, të Tanushës, të bjeroskave, të dëborës, të netëve hënore, të perëndimit ngjyrë alle që fshin gishtat në pëlhurën mavi, të karrocës dhe sajës me zilka, etj, etj. Nënës time i pëlqente jashtëzakonisht poezia, “Letër Nënës” të cilën ja lexoja madje edhe ja recitoja gjithë pasion, “Gjallë je ti moj nënoçka ime, gjallë jam dhe unë të përshëndes,”…, ajo e dëgjonte gjithë qejf dhe një pjesë të vargjeve që i pat fiksuar, i recitonim pastaj edhe të dy ...
Esenini ka qënë dhe është i dashur, veçanërisht për brezin që rininë e kaloi në vitet ’60, 70’, mbasi ai hyri tek ne prej studentëve që u kthyen në atë kohë nga Bashkimi Sovjetik, të cilët e sollën atë, të freskët së bashku me freskinë e tyre, e sollën të gjallë, të bukur ashtu siç ish, prej Rusie. Libri, Lirikat e Eseninit, është përkthyer prej penave më të mira, të përkthimit që kish në atë kohë vendi tonë për gjuhën ruse dhe një prej tyre, me përkthime tepër të ëmbla, në këtë vëllimth, ishte edhe Vangjush Ziko, mësuesi im i letërsisë.
Në Korçë Esenini është  kënduar me kitarë, serenatave të dikurshme, nëpër rrugë, në mbledhka, me gotat përpara dhe gjithë pasion, nga lloj - lloj zërash, të të rinjve të asaj kohe, djemve dhe vajzave, gjimanzistëve, studentëve, prej të gjithëve.

Kush nuk i di këto vargje?


Ç’mi përdredh ti buzët nazemadhe – moj?
Kam një vajzë tjetër, ty s’të dashuroj.

Ti e di se jemi larg, mjaft larg të dy …
Mos u tremb … S’të pashë … s’vij këndej për ty.
Të shkoj pranë … por zëmra asnjë tel s’më lot,
Vetëm nga dritarja syt’ t’i hodha kot...


E pra këto vragje janë të Eseninit me përkthim të Agim Shehut.

Të tjera vargje të Eseninit të kënduara në Korçë me kitarë janë edhe këto si:
 Mbrëmje të kaltra, mbrëmje hënore!/ Ç’isha i bukur në moshën rinore.”, etj, ose
 “Ej, këndo karrocier kësaj nate,/ A t’ja them un’ një kënge t’ja zë/ Për dy sy të një vajze dinake,/ Për gazmoren rini që më le.”, etj.

 
Çudi!

Esenini kish magjinë që nuk mund të kapej dot prej diktaturës. Duket se i përngjante atij shpirti të etertë, që gjendej kudo, ishte i rrjedhshëm, i depërtueshëm ndaj çdo hermeticiteti.

Ilia V. Ballauri 
 

 
Lexoni gjithashtu / More Articles :

» BK/SHJT - Sociale - Psikologji - Histori: Humori në Korçë

 Qyteti ynë dikur ka patur humor të hollë, pavarësisht se dalngadalë, kohët e fundit, mundet që ai degjeneroi. Karakteristikë e humorit të Korçës ishte se, ai shpesh vinte në lojë jetën e gjithë shtresave të shoqërisë së qytetit, pa kursyer këtu askënd.Banorët dikur bënin një jetë më të afruar me njëri tjetrin dhe...

» MZ- Poezia: Anakreonti shek. 6-te, para Kr. - "Eh, si erdhi rrotull koha"

 Dikur, gjithë lecka veshur,Shtrënguar trupit, për të qeshur,Vëthë druri, i vareshin veshit,Fukarallëk, që dukej sheshit.Prej mburoje, shum’ të vjetër,Kish nxjerrë, lëkurë të djegur,Brez për mezin, e kish bërë,Dhe me të, një jet’ të tërë.Miqësi, kish me furrxhesa,Me zuzare, jabanxhesa,Ky pra, që po dëgjoni,Ish zotni,...

» BK/LA - Anakreonti - Natën sikur isha i shtrirë.

Poezi nga Anakreonti, shek. 6-të para Kr., zgjodhi dhe shqipëroi Ilia V. Ballauri.Natën sikur isha i shtrirë,Mes qejfeve, thell’ i përpirë,Mes shtrojash, ngjyrë të kuqe,Mes bukuroshesh, si burbuqe.Sikur un’ ngjisja, me perëndinë,Dhe s’kisha lidhje, me njerinë,Sikur më puthnin, më shtrëngonin,Vajzat, që në mënd më shkonin.

» BK/LA- Poezi e recituar dhe e shoqëruar me muzikë - Anakreonti: Pela thrakiote.

» KE10/4 - Gjenealogji - Muzika: Fragment nga gjenealogjia e Tefta Tashko Koços.

Duke ndjekur linjat e femrave, gjenealogjia e këngëtares shqiptare ndoshta më të madhe për të gjitha kohërat, Tefta Tashko Koços, para saj, del  e ndërthurur me atë të familjeve të tjera të vjetra korçare si dhe futet në thellësi edhe të paktën pesë breza të tjera, duke arritur kështu, deri aty nga mesi  i viteve 1700.  ...

Share