Nektar Tërpo Voskopojari dhe romaku Petronikus,
tregojnë me shëmbuj të ngjashëm,
filozofi të ndryshme, mbi kuptimin e thelbit të jetës.
Në fillim të shek. të 18-të, aty nga vitet ’720 - ’730, një murg nga Voskopoja і quajtur Nektar Tërpo, tepër і ngritur, і cili me sa duket jetën e tij e kaloi fillimisht në Voskopojë e pastaj nëpër një sërë manastiresh si, ai і Skitit të Shën Anas (Mali і Shënjtë), і Shën Naumit (Liqeni і Ohrit), і Shën Prodhromit (Voskopojë), і Ardenicës (Fier), e që duhet të ketë përfunduar në Venecie, ku edhe mund të ketë vdekur, ka shkrojtur në greqisht një vepër mbi besimin kristian të titulluar, “Besimi”, ku paraqet një nivel dijesh, kulturë filozofike në përgjithësi dhe teologjike në veçanti që është për tu admiruar.
Mendohet se kjo vepër (së bashku me veprën e R. Ferreas) është një nga më të shkëlqyerat ndër të gjitha veprat iluministe, të shkrojtura në greqishten e re.
Ndër shumë shëmbuj të përmëndur prej Nektar Tërpos në këtë vepër, lidhur me kotësinë e pasioneve të pangopura të njeriut në jetë, ai sjell edhe këtë shëmbull të mëposhtëm të nxjerrë prej tij, nga filozofia e popullit të madh të Egjiptit të lashtë, për thelbin e jetës.
... Egjiptianët kur argëtoheshin dhe shtroheshin në të ngrëna, mbanin përpara një dru të gdhendur në formën e njeriut të vdekur dhe njëkohësisht varnin sipër tryezës së festës, një fre kali.
Kur argëtimi merrte zjarr njëri prej argëtuesve me zë të lartë thërriste:
“Shikoni! Shikoni! (dhe tregonte të vdekurin), edhe ne (dhe shkulte rrobat e trupit) kështu kemi për të vdekur! Përmbani pasionet e trupit dhe të gjuhës, ashtu si mbajmë kalin për freri…”
*
Gaius Petronius Arbiter (afrs. 27- 66 pas Krishtit) ish një oborrtar i perandorit të njohur romak Neron, që dogji Romën. Petronius mendohet se ka shkruajtur veprën satirike tepër të lexuar në shekuj, “Satirikon”, (madje të vënë në skenë edhe prej Federiko Felinit) ku ndër të tjera përmënd edhe këtë shëmbëll të mëposhtëm, (që përngjet me të mësipërmin), për të argumentuar thelbin e jetës, por tashmë në një kuptim tjetër, sipas filozofisë romake. Le ta dëgjojmë.
… Pas pak na sollën amforat e verës, të mbyllura dhe të vulosura mirë në grykë, me gips.
Etiketat që ato kishin të lidhura dhe të varura këtyre grykave, shkruanin: Verë njëqindvjeçare Falerno prej vreshtit të Opimiut.
Teksa lexuam këto etiketa, Trimalku i ra dorës dhe tha:
“ Shikoni, vera jetokërka më tepër sesa njeriu i mjerë. Ejani të pimë dhe të kërcejmë. Vera është jetë. Po ju hedh verë të mirë e cila është që në kohën e Opimiut. Dje, ndonëse kisha të ftuar mjaft të dëgjuar dhe të shquar, atyre ju hodha verë të një cilësie më të ulët.”
Dhe teksa hanim dhe pinim duke shijuar bollëkun, një skllav solli një skelet njeriu prej argjëndi të bërë në atë mënyrë që gjymtyrët dhe shtylla vertebrore e tij përkuleshin dhe ktheheshin në çdo drejtim. Skllavi e lëvizi skeletin disa herë mbi tryezë dhe ky grumbull i lëvizshëm kockash, formoi lloj-lloj figurash të cilat në bënë përshtypje. Në këtë çast Trimalku tha:
“Mjerë ne! Asgjë nuk qënka njeriu i varfër. Kështu do të bëhemi të gjithë kur të shkojmë në botën e të vdekurve. Jetoni pra, për sa kohë jeni mirë!”…
Përgatiti. Ilia V. Ballauri
Lexoni gjithashtu / More Articles :
» MZ - Filozofi :Pitagoristi Periktion dhe përcaktimi i tij për filozofinë, sh. e natyrës dhe muzikën.
... E pra, gjeometria dhe arithmetika, si dhe dijet e tjera teorike dhe shkencore merren me disa gjëra (objekte studimi), ndërsa filozofia trajton të gjitha llojet e objekteve, mbasi filozofia lidhet me të gjitha objektet, në të njëjtën mënyrë si lidhet të pamit, me të gjitha pamjet dhe të dëgjuarit, me të gjitha dëgjimet. Nga...
» KE10/13 - Mbi një testament të vitit 1693 të shkruajtur në formë poetiko - filozofike në Voskopojë
Duke lexuar këto rreshta të shkruara mbi 300 vjet më parë, me të cilat hapet një testament i vitit 1693, që gjendet në Kodikun e Shën Prodhromit të Voskopojës, (kopjuar prej I. Martinianit, para vitit 1939), çdokush mud të habitet. Rreshtat e mëposhtme shumë mirë mund të përngjasohen me ato të traktateve të ngritura të asaj...
» MZ - Aforizma: Nga filozofia amerikane.
“…Nuk mund t’i jepni forcë të dobtit, duke dobësuar të fortin.*Nuk mund të ndihmoni punonjësin, duke shkatërruar punëdhënësin.*Nuk mund të përkrahni vëllazërimin mes njerëzve, duke inkurajuar luftën e klasave.*Nuk mund të ndihmoni të varfërin, duke shkatërruar të pasurin.*Nuk mund të përforconi karakterin dhe kurajon e...
» BK/LA - Poezia - Vargje platonike dashurie, të recituara dhe të shoqëruara me muzikë.
Platoni, filozofi і madh, jetoi në kapërxim të dy shekujve, V-të dhe të IV-të para Kr. Lindi dhe vdiq në Athinë (428-347). Që në vogëli ai mori një edukim...
» MZ- Aforizma: Nga filozofia amerikane (vazhdim).
Të katër liritë“ … Në ditët që do të vijnë, tek të cilat ne kërkojmë të kemi sigurinë, duhet të mendojmë për një botë të themeluar mbi bazën e katër lirive thelbësore të njerëzimit.E para, liria e fjalës dhe e shprehjes – kudo në botë.E dyta, liria për çdo njeri, që të adhurojë Zotin sipas mënyrës së vet...
| Share |
