MZ - Thomas Hobbes (1588 - 1679)

Kur s'ka art dhe s'ka letra, nuk ka as edhe shoqëri të qytetëruar dhe ç'ka është edhe më e keqe se gjithçka, është se, në një shoqëri të tillë, ka vetëm frikë të vazhdueshme dhe rrezik për vdekje të tmerrshme, për më tepër, jeta e njeriut në atë rast, është e vetmuar, e varfër, e shëmtuar dhe e shkurtër.

 

Korça nuk është zonë e pasur me rrape, përkundrazi ka qënë e pasur me plepa. Plepa kish në ish sallahana e dikurshme, plepa kish në kishën e dikurshme “Burimi jetëdhënës" (Mitropolia), para vitit, 1927 -28, d.m.th. përpara se të fillonin ndërtimet për Mitropolinë e re, ku sot është Muzeu i artit mesjetar, plepa kish tek Shën Gjergji dhe ata ishin pastaj rradhë sidomos në truajt, ku janë ndërtuar dy apartamentet e vjetër që vijnë menjëherë pas bibliotekës së qytetit, etj , dhe ndërkaq rrapi në qytetin tonë, ka qënë i rrallë.
Pavarësisht, rrapet më të mëdhenj dhe ndoshta më të vjetër që ndodhen sot në Korçë janë dy rrape që lartësohen dhe bëjnë hije, tek çezma e Shën Mërisë.
Rrapi, Platanus, orientalis është bimë tipike e gadishullit tonë dhe tradita thotë se, zakonisht në qëndër të fshatit apo të qytezës, nëpër Ballkan, gjithandej do të gjesh rrape të mëdhenj të fuqishëm dhe aty, në këmbët e tyre, çezmën a kroin me ujë të ftohtë të bollshëm.
Pra meqënëse rrapet në një vëndbanim, zakonisht janë një tregues që dëshmon për hershmërinë e themelimit të tij, të jenë edhe rrapet e Shën Mërisë në Korçë, një shënjë që lidhet me hershmërinë e themelimit të qytetit tonë? Ndoshta për këtë gjë duhen studime.
Rrapi rron me shekuj, pra qindra vjet. Ai njihet qysh në kohët më të lashta dhe përveç Ballkanit, është i përhapur edhe në Azinë e vogël e deri në Persi e Indi (flasim për specien Platanus orientalis). Në Greqinë e lashtë përmëndej në ishullin Ko, një rrap i lartë i quajtur rrapi i Hipokratit, në Akdeminë e Platonit kish një lirishtë me rrape ku nxënësit merrnin mësimet, në natyrë të hapur, Plini përmënd së në kohën e romakëve, në Liki (Azi e Vogël) primati i këtij vëndi, bëri në zgavrën e një rrapi një banket me 19 veta, ndërsa perandori Caligula, tek një rrap që ndodhej në Velletri, ndërtoi tek degët e tij, një shtëpizë ku bëri një banket me 15 a më tepër veta, etj. Tek ne është i famshëm rrapi i Elbasanit i quajtur, rrapi i Bezistanit si dhe rrape të tjerë, veçanërisht në zonat më të ngrohta sesa zona e Korçës, e cila duket se nuk është dhe shumë e përshtatshme për zhvillimn e këtij druri.
Më poshtë jepen dy foto të rrapeve të Shën Mërisë në Korçë,  të cilat i kam bërë (I.V.B.) majin e vitit 2011. Në to duket bukur madhështia e këtyre drurëve të rrallë brënda qytetit tonë.

Rrapi_dhe_cesma_Sh._Meri_Korce  


Rrapat_Korce  
 
Lexoni gjithashtu / More Articles :

» MZ - Vargje poetike: Për kopshtet.

 … Dhe kështu, foshnja-Jezu qëndroi,në gjunjë të nënës së dashur Mari,çdo lule ngriti kokën, Zotin vështroi,çdo yll, uli sytë dhe pa në tokë, Perëndinë-Njeri …G. K. Chesterton(1874-1936)*“Pemët filluan të pëshpërisnin, ndërsa era filloi të pështjellohet,dhe atë mëngjes të egër të marsit, dëgjova, sesi shpirti...

» KE2/4 - Plepi i Shën Gjergjit dhe galat.

Dikur në mes të Korçës, pikërisht përballë, aty ku është sot porta e bibliotekës së qytetit, në trotuar, (pra dikur, përballë portës së anëshme të kishës së Shën Gjergjit) ndodhej deri aty nga vitet ’60 një plep (latn. Populus nigra L.) jashtëzakonisht i madh. Plepi kish lartësinë rreth 15 – 20m (afrs. sa një godinë...

» KE7/11- 12 - Mali i Thatë dhe vargjet e Lasgush Poradecit, "Fryn veriu ..."

Mali i Thatë, quhet kështu mbasi me të vërtetë është i thatë. Prej tij nuk rrjedhin burime uji ose këto janë shumë të pakta dhe gjithashtu, nga ky masiv malor, nuk buron asnjë lumë a prrua që të ketë ujë, gjatë gjithë vitit. Mali i Thatë shtrihet në veri të Fushës së Korçës, një pjesë e tij vazhdon edhe matanë kufirit...

» KE8/7 - Prodhimi i grurit në Korçë, para 80 vjetëve.

Në tabelën e mëposhtme, jepen të dhënat e vitit 1926, pra të rreth 80 vjetëve më parë, për prodhimin e grurit në Shqipëri sipas prefekturave.Sipas statistikave të mbledhura në atë kohë prej T. Selenicës, botuar tek „Shqipëria më 1927“, del se prefektura e Korçës, në këtë periudhë, jo vetëm që kish prodhimin më të...

» BK/N:Biologjia-Flora-Gjenetika: Mbi një kalendar të mundshëm për vrojtime citogjenetike në Korçë

HYRJENuk do të jetë e largët dita kur edhe flora e Zonës së Korçës për arësye dhe qëllime të ndryshme shkencore (siç veprohet kudo sot në vendet e zhvilluara) do të studiohet për nga ana citogjenetike, e kuptohet se një interes të veçantë në këtë drejtim do të kish së pari të dispononim një kalendar standart, të...

Share