Johann Wolfgang von Goethe (1749 – 1832) konsiderohet si gjeniu i mendimit intelektual modern gjerman. Ai ishte shkrimtar (shkruajti: poezi, prozë dhe dramë), filozof, fizikant, biolog, erudit, etj, ku rrallë dhe, si dikur në botën e lashtë tek ai gërshetoheshin dijet e thella të letrave, me ato të shkencës.Duke lënë mënjanë botën e tij të shkrimeve letrare e cila është tepër e njohur për këdo, bota e tij shkencore ishte gjithashtu e pasur, e thellë dhe enciklopedike. Kështu akoma edhe sot, studimet e tij botanike që lidhen me morfologjinë (metamorfozat) e bimëve, trajtohen si tepër interesante, të mprehta dhe të veçanta. E njëjta gjë duhet thënë për teorinë e ngjyrave. Ai krijoi barometrin Gëte të bazuar tek parimi i Toriçelit, madje sipas Hegelit, ai interesohej së tepërmi për fenomenet e meteorologjisë. Gëtja merrej me petrografinë, gjeologjinë dhe në kohën e vet kish koleksionin më të madh në Evropë, me copa gurësh mineralë (rreth 18 mijë të tillë). Në këtë kuadër për Gëten nuk mbeti jashtë interesit edhe gjenetika e njeriut.
Një poezi të tij lidhur, me trashëgiminë e tipareve që ai zotëronte prej prindërve të vet dhe e cila sot botohet, e botohet në vazhdim në tekstet e biologjisë të viteve të larta të liceut në Austri, e kam sjellë këtu të titulluar:
Tiparet që prej prindërve, përftova ...
Prej babait shtatin, pamjen, trashëgova,
mënyrat e tij në jetë, kthjelltësinë, krenarinë,
dhe u mbrujtën këto me shpirtin e ëmbël që prej nënës fitova,
së bashku me dëshirën e saj, për të treguar historinë, poezinë.
Stërgjyshi, plot finesë flërtonte me dashnoret zëmërlënduar,
dhe kuptohet, këtë damar e pamundur edhe unë të mos e kem,
stërgjyshja pëlqente, brilantet, margaritarët e ndriçuar,
që edhe unë kam qejf sa herë shoh të tillë, sytë t’ua hedh.
Më thoni pra! Për sa kohë që tiparet kështu gatuhen,
dhe janë kështu të ngjizura, të përziera qysh kur lind,
ç’farë është këtu e imja, vetia ku un’ shquhem,
ajo pra që nuk mora, nga asnjë prind?
Shqipëroi: Dr. Ilia V. Ballauri
Pedagog i gjenetikës.
Lexoni gjithashtu / More Articles :
» BK/LA - Poezi, Anakreonti - Erosi prej dylle.
Poezi, nga Anakreonti, shek.6-të para Kr. zgjodhi dhe shqipëroi, Ilia V. Ballauri Dikur në treg, një djalosh trim,Të Erosit një bust prej dylle, përngjasim,E shiste, dukej dore desh ta hiqte,“Kush ble një bust prej dylle, të Erosit”, thërriste.
» BK/LA - Safo, poezi
Ësht’ hero, ësht’ perëndi, kush përball’ të qëndron,Safo, shek. 6-të para Kr.Shqipëroi: Ilia V. BallauriËsht’ hero, ësht’ perëndi, kush përball’të qëndron,Ai burr’, ai trim që me etje dëgjon,Zërin tënd që gulçon, cicëron, belbëzon,Ai burr’ që në sy të shikon, kur ti me shigjeta e shpon.Oh mua, e jotja...
» BK/N:Biologjia-Flora-Gjenetika: Mbi një kalendar të mundshëm për vrojtime citogjenetike në Korçë
HYRJENuk do të jetë e largët dita kur edhe flora e Zonës së Korçës për arësye dhe qëllime të ndryshme shkencore (siç veprohet kudo sot në vendet e zhvilluara) do të studiohet për nga ana citogjenetike, e kuptohet se një interes të veçantë në këtë drejtim do të kish së pari të dispononim një kalendar standart, të...
» MZ- Poezia: Anakreonti shek. 6-te, para Kr. - "Eh, si erdhi rrotull koha"
Dikur, gjithë lecka veshur,Shtrënguar trupit, për të qeshur,Vëthë druri, i vareshin veshit,Fukarallëk, që dukej sheshit.Prej mburoje, shum’ të vjetër,Kish nxjerrë, lëkurë të djegur,Brez për mezin, e kish bërë,Dhe me të, një jet’ të tërë.Miqësi, kish me furrxhesa,Me zuzare, jabanxhesa,Ky pra, që po dëgjoni,Ish zotni,...
» MZ - Aforizma: Johann Wolfgang von Goethe
Njeriu çdo ditë duhet të dëgjojë pak muzikë, të lexojë pak poezi, të shohë një pikturë të bukur, në mënyrë që rutina e përditëshme, mos bëjë që të lihet në harresë, ndjenja për të bukurën, ndjenjë kjo të cilën Zoti e ka mbrujtur në shpirtin e njeriut.*Njësoj si në Romën e lashtë, ku në qytet, përveç...
| Share |