Ashikët, janë një lloj koske që nxirren prej kafshësh si, dhënj, dhi, gjedh, etj, kur këto theren. Ashiku pra kjo koskë, në anatomi quhet sipas grq. vjt. astragal ose sipas latn. talus, dhe ndodhet në tarsusin e këmbës. Me të, tek ne, dikur loznin fëmijët, një sërë lojërash të ndryshme. Ashikët si lojë në Korçë janë luajtur nga të gjitha brezat deri aty nga vitet ’70. Historia e ashikëve dhe lojrat me to, janë tepër të lashta, të bukura, interesante, të lidhura me një sërë njohurish që kërkojnë kulturë për tu kuptuar, kulturë që lidhet me mitologjinë, historiografinë, anatominë e kafshëve, teorinë e probabilitetit, statistikën matematike, lojërat e fatit, etj, që këtu do të paraqiten në formë të shkurtuar dhe të përmbledhur.
Për ne, fjala ashik vjen nga turqishtja, që do të thotë dashuri. Si dhe pse kështu, këto koska quheshin ashik, kjo gjë nuk dihet. Edhe në Bullgari ashikët quheshin ashik, dhe ka mundësi që ky emërtim të ishte edhe në vënde të tjera të Ballkanit. Në grqsht. e vjetër dhe të re, quhen astragali, në ital. astragali, angl. knucklebones, frngj. osselets, gjermn. Sprunggelenksknochel, spanj. taba, etj. Sipas mitologjisë, Zeusi kur kuptoi se Ganimedi (djali që i shtinte verë kryeperëndisë), kërkonte shokë për të luajtur, i dërgoi këtij fëmijën Eros si shok, që të loznin të dy me ashikë të artë
Lexo të plotë tek KE3/33
Lexoni gjithashtu / More Articles :
» KE9/10 - Loja me bizë
Biza ose fëndyelli është një mjet, a vegël, e përdorur kryesisht prej këpucarëve për hapjen e vrimave në lëkurë, në shollë ose në gomë, për qepjen pra, të këpucëve.Etimologjinë e fjalës bizë, nuk e dimë. Në disa vënde të Ballkanit biza quhej ndryshe.Dikur, me bizë luanin fëmijët, madje vetëm djemtë, bile edhe...
Fuga ishte një lodër e fëmijëve, që u zhduk aty rreth viteve ’70. Ka mundësi që emri fugë vjen prej latinishtes, që do të thotë ikën, lëviz, [me rrotullim]. Ajo ishte një objekt prej druri në formë konike, që në majë të konit, i ngulej një majë perone dhe që vihej në rrotullim prej një kordhoni. Në vartësi të...
» KE8/17 - Të dhëna mbi kulturën qytetare lidhur me higjenën e banimit, v. 1924 Korçë.
Rreth 90 vjet më parë, në qytetin tonë shohim se rekomandoheshin elementë mjaft interesantë të higjenës qytetare, si dhe kërkesa me vlerë, sidomos lidhur me mënyrën e jetesës dhe ambjentet e banimit. Më poshtë jepet një copëzë e tillë e botuar në kalendarin e vitit 1924.(Shënim: Me qënë se në tekstin origjinal gjuha...
Nuk mund të përcaktohet dot etimologjia e kësaj fjale. Ndoshta rrjedh nga fjala kolovit, që presupozon të lëvizurit, pa mundim që bën njeriu, fjalë kjo që përdoret shumë në zonën tonë si p.sh., kolovit me makinë, e kolovita në kurriz, etj. Mundet pra që fjala kolovajze që presupozon të rrëshqiturit pa mundim në akull, të...